Het internationale IDAHOT-comité heeft als thema voor 2016 gekozen voor “Geestelijke Gezondheid en Welzijn“. Wereldwijd ondervinden LHBTI’s de ernstige gevolgen van het afwijzen van hun seksuele oriëntatie of gender identiteit als abnormaal of als geestesziekte waarvoor psychiatrische behandeling nodig is. In ons land is gelukkig slecht een kleine minderheid dergelijke achterhaalde opvattingen toegedaan. Persoonlijk geluk is belangrijk voor de meeste Nederlanders, en vooral het jezelf kunnen zijn. Het Nederlandse IDAHOT-comité heeft daarom het internationale thema vertaald naar “Jezelf kunnen zijn, dat wil jij toch ook?”
Achtergrond
Rond het einde van de 19e eeuw, toen wetenschappers begonnen met het ontwikkelen van theorieën rond seksuele identiteit en gedrag, homoseksualiteit, en later genderverschillen, werden verklaringen vooral gezocht in chemische onbalans in het lichaam of mentale tekortkomingen. De oorspronkelijke psychologische benadering definieerde homoseksualiteit en transseksualiteit als abnormaal, dus inferieur en zelfs gevaarlijk.
‘Behandelmethoden’
Deze psychologische argumenten zijn sindsdien gebruikt in de vervolging van seksuele en gender minderheden. Het in de late 19e en 20e eeuw door wetenschappers gelegde verband tussen geestesziekten en homoseksualiteit was zo algemeen aanvaard, dat politici het gebruikten om homoseksualiteit te criminaliseren. Psychiaters en medici experimenteerden er lustig op los. Om ‘patiënten’ van hun afwijkende seksuele oriëntatie af te helpen werden verschillende behandelmethoden ontwikkeld: elektro-shock therapie, sterilisatie, hormoonbehandelingen, hersenspoeling, opsluiting in psychiatrische instellingen. Lesbiennes en biseksuele vrouwen werden zelfs verkracht om ze te ‘genezen’.
Niet langer ziek
In de tweede helft van de 20e eeuw – mede door veranderende seksuele moraal in de 60-ies, gingen psychiaters en psychologen anders aankijken tegen seksuele geaardheid. De American Psychiatric Association zag in 1973 homoseksualiteit niet langer als een psychische stoornis. De American Psychological Association volgde in 1975 en besloot ook dat er een einde moest komen aan de discriminatie van homoseksuelen. Hier groeide langzaam internationale consensus over. Het duurde tot 17 mei 1990 dat de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) homoseksualiteit niet langer beschouwde als een mentale ziekte. Dit is de reden waarom elk jaar sinds 2004 wereldwijd op 17 mei IDAHOT wordt gevierd.
IDAHOT blijft belangrijk
In veel landen zijn ‘behandelmethoden’ helaas nog wel in zwang. Homoseksualiteit is in 76 landen strafbaar. En in landen waar discriminatie op grond van seksuele orientatie of gender identiteit wettelijk verboden is, is er niet altijd sprake van sociale acceptatie. IDAHOT op 17 mei blijft daarom een belangrijke dag in het jaar om actie te voeren voor een wereld waar ook LHBTI’s zonder angst kunnen leven.
Bron: IDAHOT-committee
